Նախագահության 8-րդ օրը միայն անկանխատեսելի նախագահ Դոնալդ Թրամփի և անկառավարելի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հեռախոսազրուցը կայացավ, որի մասին մի քանի օր հաղորդում էին լրատվամիջոցները: kremlin.ru նախագահական կայքի փոխանցմամբ՝ Վլադիմիր Պուտինը շնորհավորել է Դոնալդ Թրամփին պաշտոնակալության առիթով, հաջողություններ մաղթել: Զրույցի ընթացքում երկու կողմերն էլ դրսևորել են համատեղ ակտիվ աշխատանքի պատրաստակամություն ռուս-ամերիկյան փոխգործակցության կայունացման ու զարգացման համար՝ կառուցողական, իրավահավասար ու փոխշահավետ հիմքերի վրա: Հիմնավոր քննարկվել են ակտուալ միջազգային պրոբլեմները, ներառյալ ահաբեկչության դեմ պայքարը, իրավիճակը Մերձավոր Արևելքում, արաբաիսրայելական կոնֆլիկտը, ռազմավարական կայունության և չտարածման ոլորտը, իրավիճակը Իրանի միջուկային ծրագրի և Կորեական թերակղզու վերաբերյալ:
Անդրադարձել են նաև ՈՒկրաինայի ճգնաժամին: Պայմանավորվել են գործընկերային համագործակցություն ձևավորել այս և այլ ուղղություններով: Ընդ որում՝ ընդգծվել է ջանքերի միավորման գերակայությունը գլխավոր սպառնալիքի՝ միջազգային ահաբեկչության դեմ պայքարում: Նախագահները կողմ են ռուսական և ամերիկյան գործողությունների ռեալ համակարգմանը ԻՊ-ի և Սիրիայում գործող այլ ահաբեկչական խմբավորումների ջախջախման նպատակով: Ընդգծվել է երկու երկրների գործարար շրջանակների փոխշահավետ առևտրատնտեսական կապերի վերականգնման կարևորությունը, որ կարող է լրացուցիչ խթանել երկկողմ հարաբերությունների առաջընթացը ու կայուն զարգացումը:
Վլադիմիր Պուտինը և Դոնալդ Թրամփը պայմանավորվել են հանձնարարականներ տալ իրենց անձնական հանդիպման հնարավոր ժամկետներն ու վայրը որոշելու մասին: Դոնալդ Թրամփը խնդրել է երջանկության ու բարգավաճման իր մաղթանքները փոխանցել ռուս ժողովրդին, նշելով, որ ԱՄՆ-ի ժողովուրդը համակրանքով է վերաբերվում Ռուսաստանին ու նրա քաղաքացիներին: Վլադիմիր Պուտինն ընդգծել է, որ Ռուսաստանում համանման զգացումներ ունեն ամերիկացիների նկատմամբ: Նա հիշեցրել է, որ մեր երկիրը երկու հարյուրամյակ աջակցել է Ամերիկային, եղել նրա դաշնակիցը համաշխարհային երկու պատերազմներում և հիմա ԱՄՆ-ը համարում է կարևորագույն գործընկեր միջազգային ահաբեկչության դեմ պայքարում: Նրանք պայմանավորվել են անձնական կանոնավոր կապ պահպանել: Հեռախոսազրույցն անցել է դրական և գործնական մթնոլորտում:
BBC-ին փոխանցում է, որ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը և ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը շաբաթ օրը հեռախոսային բանակցություններ են վարել՝ առաջինը Թրամփի պաշտոնակալությունից հետո: Զրույցի մանրամասները դեռ չեն հաղորդվել: Հեռախոսային բանակցություններին, որ ԱՄՆ նախագահը վարել է Օվալաձև աշխատասենյակում, ներկա են եղել ԱՄՆ փոխնախագահ Մայք Փենսը, ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Մայքլ Ֆլինը, աշխատակազմի ղեկավար Ռայնս Պրիբուսը, քաղաքական հարցերով խորհրդական Սթիվեն Բենոնը: Պուտինի հետ խոսակցությանը նախորդել է 45- րոպեանոց հեռախոսազրույցը ԳԴՀ կանցլեր Անգելա Մերկելի հետ: ՌԴ նախագահը արտասահմանյան հինգ ղեկավարներից է, ում հետ Թրամփը շաբաթ օրը հեռախոսային բանակցություններ է ունեցել: Պուտինն ու Թրամփը մինչ այդ արդեն զրուցել էին հեռախոսով, բայց դա ԱՄՆ նախագահի պաշտոնակալությունից առաջ էր և ՌԴ նախագահը շնորհավորել էր նրան նոյեմբերյան ընտրություններուն հաղթելու առթիվ: Որոշ լրատվամիջոցներ մինչ այդ ենթադրել էին, որ հեռախոսազրույցի ժամանակ Թրամփը կարող է Պուտինին հաղորդել ԱՄՆ պատժամիջոցները հանելու լուրը: Սակայն ուրբաթ օրը Բրիտանիայի վարչապետի հետ համատեղ մամլո ասուլիսում Թրամփը հայտարարեց, որ առայժմ չափազանց շուտ է քննարկել պատժամիջոցները, որ Մոսկվայի դեմ սահմանել է իր նախորդը: Նա ընդգծեց, որ հույս ունի լավ հարաբերություններ հաստատել ՌԴ նախագահի հետ և համատեղ պայքարել ահաբեկչության դեմ: «Ես հույս ունեմ, որ մենք ֆանտաստիկ հարաբերություններ կունենանք, -ասաց մամլո ասուլիսում Թրամփը:-Դա հնարավոր է: Գուցե և հնարավոր չէ: Տեսնենք՝ ինչ կլինի»: Բրիտանիայի վարչապետ Թերեզա Մեյը ասաց, որ պնդելու է ՌԴ-ի դեմ պատժամիջոցների պահպանումը, քանի դեռ Մոսկվան չի կատարել Մինսկի համաձայնությունները:
Դոնալդ Թրամփը դեռ նախընտրական շրջանում համարվում էր ռուսամետ թեկնածու: Նա բացահայտ կողմ էր Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների նորմալացմանը: Կրեմլը ևս Վաշինգտոնի հետ հարաբերությունների նորմալացման հույս էր հայտնում: Թրամփն ու Պուտինը հեռակա հաճոյախոսություններ էին փոխանակում, սակայն հետագայում երկու նախագահներն էլ լրագրողներին հայտարարեցին, որ անձնապես ծանոթ չեն և ընդհանրապես միմյանց մասին շատ քիչ գիտեն: Մոսկվան ժխտում էր, որ արդեն այն ժամանակ Թրամփին համարում էր ԱՄՆ նախագահի իր համար առավել հարմար թեկնածու, նշելով, որ պատրաստ է համագործակցել ԱՄՆ նոր նախագահի հետ՝ ով էլ հաղթի ընտրություններում: Շատերը ԱՄՆ-ում համարում են, որ Թրամփը իրոք Մոսկվայի համար նախընտրելի թեկնածու էր իր մրցակից Հիլարի Քլինթոնից, որ ծայրահեղ կտրուկ հայտարարություններ էր անում Ռուսաստանի արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ: Պաշտոնակալությունից առաջ մամուլում տեղեկություններ հայտնվեցին, որ ԱՄՆ նոր նախագահը առաջինը կարող է հանդիպել Վլադիմիր Պուտինին, սակայն երկու կողմերն էլ հերքեցին տեղեկությունը, իսկ Կրեմլում հայտարարեցին, որ Պուտինի ու Թրամփի առաջին հանդիպումը լավագույն դեպքում կկայանա մի քանի ամսից:
Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ
Հ.Գ. Հավելեմ, որ ԱՄՆ և ՌԴ նախագահների հեռախոսազրույցը ևս տևել է 45 րոպե, ու եթե Թրամփը շրջապատված է եղել Սպիտակ տան աշխատակիցներով, Վլադիմիր Պուտինը մենակ է եղել: ԱՄՆ նախագահի ընտրության վեցերորդ օրը՝ նոյեմբերի 14-ին ևս հեռախոսազրույցում նրանք քննարկել էին միջազգային ահաբեկչության ու էքստրեմիզմի դեմ համատեղ պայքարի անհրաժեշտությունը: ՈՒ նույնպես պայմանավորվել էին շարունակել հեռախոսային զրույցները՝ անձնական հանդիպման հեռանկարով:
Փաստացի՝ նոյեմբերից հունվարի վերջ երկու երկրների օրակարգում եղել և մնացել է մեկ փոխընդունելի հարց՝ պայքարը միջազգային ահաբեկչության դեմ, բայց ինչքան ստեր են նրանք միմյանց ասել՝ Դոնալդ Թրամփը խնդրել է երջանկության ու բարգավաճման իր մաղթանքները փոխանցել ռուս ժողովրդին, նշելով, որ ԱՄՆ-ի ժողովուրդը համակրանքով է վերաբերվում Ռուսաստանին ու նրա քաղաքացիներին: Վլադիմիր Պուտինն ընդգծել է, որ Ռուսաստանում համանման զգացումներ ունեն ամերիկացիների նկատմամբ: Թեև երկուսն էլ գիտեն, որ սոցիոլոգիական հարցումներով՝ երկու երկրների քարոզչությունը հասցրել է ռուսներին տրամադրել ամերիկացիների, ամերիկացիներին՝ ռուսների դեմ: Համարենք, որ սառույցը շարժվել է:
Քննարկե՞լ են նրանք իրավիճակը Հարավային Կովկասում, Լեռնային Ղարաբաղի կոնֆլիկտը: Հավանաբար՝ ոչ: Առաջին հեռախոսազրույցի համար դա, թերևս, արդիական պրոբլեմ չէ: Ինչպես վայել է մեծ դիվանագիտությանը, առայժմ երկու երկրների նախագահներից ցածր պաշտոնյաները կշփվեն ու տեսակետներ կփոխանակեն, իսկ հետո՞: Համենայն դեպս՝ կա ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը, որտեղ համանախագահ են և Ռուսաստանը, և ԱՄՆ-ը: